Dahilan ng NAIA fiasco… HUMAN ERROR O NEGLIGENCE — BONG GO

Mahigit isang linggo matapos ang ‘technical glitch’ na nagpahirap sa libu-libong pasahero sa Ninoy Aquino International Airport sa Pasay City, nanawagan si Senator Christopher “Bong” Go sa mga kinauukulan na makipagtulungan upang matiyak na hindi na ito mauulit.

Sa isinagawang public hearing ng Senate committee on public services nitong Huwebes, binanggit ni Go na inamin ng mga transport officials na gumagana ang Communications, Navigation and Surveillance System for Air Traffic Management (CNS-ATM).

Binigyang-diin niya na tulad ng iba pang kagamitan at software, kailangan lang itong mapanatili at i-upgrade.

“This is therefore not an equipment failure. We must also look into a possibility of human error or negligence as the cause of this fiasco,” ani Go.

Binigyang-diin ni Go ang kahalagahan ng pagpapahusay ng air traffic control ng bansa, na binanggit na ang isang ay maliit na pagkakamali ay lumikha ng isang domino effect na hindi lamang nagdulot ng pinsala sa mga pasahero kundi pati masamang epekto sa bansa sa kabuuan.

“Sumasang-ayon ako sa aking mga kasamahan na ito ay isang seryosong isyu na maaaring magkaroon ng malubhang implikasyon sa pambansang seguridad. Hindi katanggap-tanggap na ang mga kritikal na elemento ng sistema ng transportasyon ng bansa ay maaaring magsara dahil sa isang nasira na circuit breaker. Dahil dito, down po ang buong Philippine air space, paralyzed agad tayo,” giit ni Go, vice chair ng Senate committee on defense.

“Huwag natin ipahiya ang ating bansa. Napakalaki po ng epekto nito hindi lang sa mga pasahero kundi pati na rin sa buong bansa. May implikasyon ito sa negosyo, sa turismo at sa buhay po ng bawat Pilipino. Nagpakahirap po si Pangulong (Ferdinand) Marcos (Jr.) na makakuha ng investments mula sa ibang bansa, kaya huwag nating sayangin ang pinaghirapan natin dahil gusto nating tuluyang makabangon muli ang ekonomiya,” ayon sa senador

Noong Araw ng Bagong Taon, inihayag ng Manila International Airport Authority (MIAA) na ang mga flight papasok at palabas ng Maynila ay itinigil dahil sa ilang teknikal na problema sa Civil Aviation Authority of the Philippines (CAAP) Air Navigation Facilities.

Ayon sa CAAP, 282 flight ang naantala, nakansela, o na-divert sa iba pang regional airports na nakaapekto sa humigit-kumulang 56,000 pasahero sa NAIA.

“Huwag nating ilagay sa alanganin ang kaligtasan ng Pilipino at ng bansa dahil sa maaaring kapabayaan ng iilan. Ayaw ko pong magsisihan tayo dito pero kailangan po ng taumbayan ng paliwanag kung ano ba ang nangyari, ano ang napabayaan, at kung sino po ang dapat managot, at ano pa ang pwede nating gawin para maiwasan ang pangyayaring ito,” udyok ni Go.

“Obligasyon ng gobyerno sa mga mamamayan nito na ipaliwanag ang nangyari, lalo na sa mga (na) naapektuhan. Bigyan ng paliwanag at hingin ang pagpapatawad ng mga pasaherong na-stranded, naghihintay ng buong araw, at mga natulog sa airport. Ano ba ang pwedeng gawin para hindi na ito maulit?” tanong niya.

Iminungkahi ng senador na repasuhin ang Air Passenger Bill of Rights at suriin kung ano ang kailangang pagbutihin para maiwasang maulit ang nasabing gulo sa NAIA. Sa ilalim ng APBR, ipinag-uutos nito ang karapatan ng pasahero na mabayaran kung sakaling maantala o makansela ang mga flight.

“Sa mga panahong tulad nito na walang kasalanan ang airline o ang pasahero, ang kompensasyon ay dapat ibigay ng gobyerno. Mayroon tayong budget para dito sa 2023 sa ilalim ng Civil Aeronautics Board na nagkakahalaga ng P147 milyon. Kaya, dapat nating tanungin ang tungkol sa kanilang plano kung saan gagamitin ang badyet na ito. Kung hindi pa ngayon, saan nila planong gamitin ang budget na ito?,” tanong ni Go.

Ayon sa mambabatas, ang mga pasaherong naapektuhan ay dapat na may karapatan sa VIP treatment sa mga ganitong uri ng hindi magandang pangyayari.

“Pinaghirapan po ng Duterte administration ang pag-improve ng ating air transport system. Hindi lang itong Communications, Navigation, and Surveillance – Air Traffic Management o CNS-ATM na sinimulan nating gamitin noong 2019. Para ma-decongest ang ating mga paliparan, lalo na ang NAIA, ang DOTR, sa pamumuno noon ni Secretary Tugade, ay nagtayo ng mga bagong paliparan at pinaganda ang mga umiiral na,” sabi ni Go.