Nalantad ang matrix: Pagtaas ng mga sindikatong Tsino sa panahon ni Duterte

ANG nakaraang administrasyong Duterte, na noo’y sikat sa brutal na digmaan laban sa mga iligal na droga, ngayon ay nahaharap sa pagsisiyasat habang ang mga sindikatong Tsino ay lumawak ng malaki sa panahon ng panunungkulan nito.

Sa panahon ng ikapitong pagdinig ng Quad Committee, isang nakapipinsalang matrix ang nahayag, na nag-uugnay sa mga pangunahing tauhan tulad ng dating economic adviser na si Michael Yang at business associate na si Allan Lim sa mga ilegal na aktibidad mula sa drug trafficking hanggang sa human trafficking, at mga operasyon sa offshore na pagsusugal. Ang paghahayag na ito ay nagbangon ng mga seryosong katanungan tungkol sa lawak ng pagkakasangkot ng administrasyong Duterte sa mga lumalagong negosyong criminal. Mismo!

Si Michael Yang, isang Chinese national na malapit na kaalyado ni dating Pangulo Rodrigo Duterte, ay matagal nang pinaghihinalaang sangkot sa mga aktibidad ng iligal na droga. Ang mga whistleblower, kabilang si Colonel Eduardo Acierto, ay dati nang nagpatotoo tungkol sa malalim na ugnayan ni Yang sa Chinese drug cartels.

Ang matrix na ipinakita sa pagdinig ay higit na binibigyang-diin ang mga paratang na ito, na nagmumungkahi na ang mga negosyo ni Yang, tulad ng DCLA Plaza at Yangtze Group Trade Co., ay malamang na mga front para sa malakihang operasyon ng pagpupuslit ng droga.

Ang kontrobersyal na pagkakasangkot ni Yang sa eskandalo ng Pharmally, na overpriced ang mga medical supply na binibili sa panahon ng pandemya ng COVID-19, ay higit na binibigyang-diin ang kanyang mga kaduda-dudang pakikitungo.

Ang iskandalo na ito ay nagdulot ng pagdududa sa mga pahayag ni Duterte ng pakikipaglaban sa katiwalian, dahil si Yang ay direktang idinawit bilang isang tagapondo. Mismo!

Si Allan Lim ay lumitaw din bilang isang makabuluhang pigura sa matrix.

Bilang business partner ni Yang, may mahalagang papel si Lim sa pag-usbong ng Philippine Offshore Gaming Operators (POGOs) noong administrasyon ni Duterte. Bagama’t sa una ay nakita bilang isang kumikitang industriya para sa Pilipinas, ang POGO ay nagdala rin ng pag-akyat sa mga aktibidad na kriminal tulad ng kidnapping at human trafficking.

Ipinahiwatig ng matrix na ang mga kumpanya ni Lim, tulad ng Xionwei Technologies, ay nakaugnay sa mga ipinagbabawal na aktibidad na ito. Iminumungkahi ng mga ulat na ang kanyang mga operasyon ay pinalawak sa mga network ng kalakalan ng iligal na droga, kasama ang mga aktibidad sa pagpupuslit na itinago bilang mga lehitimong negosyo. Isang makabuluhang insidente ang nagsasangkot ng raid sa Bamban, Tarlac, kungsaan inaresto ang ilang Chinese national dahil sa kanilang pagkakasangkot sa human trafficking at illegal POGO operations.

Habang si Duterte ay naglunsad ng isang marahas na digmaan laban sa droga, na tina-target ang mga maliliit na gumagamit, lumilitaw na ang mga tunay na kingpin ay pinangangalagaan ng kanilang malapit na kaugnayan sa administrasyon.

Ang matrix na inihayag sa ikapitong pagdinig ng Quad Committee ay naglalarawan ng isang nakakabagabag na larawan ng sistematikong katiwalian at sabwatan, kungsaan ang mga matataas na opisyal at negosyante ay nakinabang mula sa mga ilegal na aktibidad na sumisira sa bansa mula sa loob ng gobyerno.

Ang ikapitong pagdinig ng Quad Committee ay nagbigay ng pagkakataon na makita ng marami ang matibay na ebidensya kung paano ipinagwalang-bahala ng administrasyon ni Duterte na aktibong nagpoprotekta sa mga sindikatong kriminal na nagbabanta sa pambansang seguridad. Ang matrix na ito ay nag-uugnay sa mga pinakamalapit na kaalyado ni Duterte sa mismong mga krimen na sinasabing nilalabanan ng kanyang gobyerno.

Ang mga pagbubunyag mula sa mga pagdinig ng Quad Committee ay humihiling ng masusing imbestigasyon sa papel ng administrasyong Duterte sa pag-usbong ng mga sindikatong kriminal. Ang ugnayan sa pagitan ng mga negosyong ito at ng mga kaalyado ni Duterte ay nagmumungkahi na ang digmaan laban sa droga ay higit na isang harapan na idinisenyo upang protektahan ang mga sindikatong ito sa halip na isang tunay na pagsisikap na labanan ang krimen.

Sa huli, inilalantad ng mga natuklasan ng Quad Committee ang isang gobyerno na nagpahintulot, kung hindi man hinihikayat, ang paglaki ng mga sindikatong kriminal ng China sa Pilipinas. Bagama’t nakakabahala ang mga natuklasan, nagpapakita rin sila ng pagkakataon para sa reporma.

Dapat igiit ng bansa ang transparency at panagutin ang mga nasa kapangyarihan upang matiyak na hindi na mauulit ang mga ganitong kawalang-katarungan sa hinaharap. Tuldukan!